Podkład podłogowy jest jednym z podstawowych materiałów, który należy wykorzystać przed położeniem głównej warstwy posadzki, a więc desek podłogowych, płytek, paneli czy wykładziny. Służy on wyrównaniu podłoża i jego wypoziomowaniu tak, aby okładzina podłogowa spełniała swoje funkcje, ale także chroniła izolację (cieplną, akustyczną) przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jeśli umieści się w nim instalację ogrzewania podłogowego – jastrych będzie pełnił rolę maty grzejnej.
Jastrychy do układania na mokro
To ręcznie wyrównywany podkład z betonu lub gotowa zaprawa samopoziomująca. Jastrychy cementowe są wyjątkowo odporne na zawilgocenie, ale źle reagują na podwyższoną temperaturę. W przypadku stosowania ogrzewania podłogowego do takiego jastrychu dodaje się substancję uelastyczniającą, która zapobiega kruszeniu się zaprawy. Natomiast jastrych gipsowy odporny jest na wysoką temperaturę, ale wrażliwy na wilgoć, dlatego nie należy go stosować do pomieszczeń stale zawilgoconych. Są jeszcze jastrychy anhydrytowe, wrażliwe na wilgoć, ale o krótkim czasie wysychania, oraz asfaltowe – jastrychy przemysłowe przeznaczone na duże obciążenia.
Jastrychy suche
Mają postać płyt gipsowo-kartonowych lub włóknowych (te drugie są bardziej odporne na ogień oraz wilgoć) i najczęściej można je spotkać na poddaszach. Są łatwe w montażu (bezpośrednio na stropie lub na podsypce), wytrzymałe na ściskanie, ale należy pamiętać, aby warstwa takiego jastrychu nie przekroczyła 6cm.
Ułożenie
Ze względu na sposób ułożenia podkładu podłogowego można wyróżnić jastrych zespolony z podłożem. Jest on kładziony na warstwie gruntującej, często przed jej całkowitym związaniem, co ma zapewnić lepszą przyczepność obu materiałów. Jastrych na warstwie poślizgowej (oddzielającej) układany jest na folii polietylenowej lub papy w przypadku zawilgocenia podłoża lub innej potrzeby oddzielenia stropu od jastrychu (piwnica, łazienka). Natomiast jastrych pływający układany jest na izolacji termicznej lub akustycznej. Wylewka pływająca polepsza właściwości akustyczne podłoża i najczęściej stosowana jest na ogrzewanie podłogowe.
Jastrych pływający, najczęściej spotykany w domkach jednorodzinnych, nie powinien mieć jakichkolwiek bezpośrednich powiązań z graniczącymi z nim częściami budynku (np. ścianami.). Musi on mieć możność ruchu na swoim podłożu stąd stosuje się dylatacje obwodowe. W przypadku pomieszczeń większych niż 30m2 wykonywać należy także dylatacje pośrednie, które umożliwią rozszerzanie się jastrychu w wysokiej temperaturze. Izolacja termiczna służy do celów ochrony cieplnej lub ochrony akustycznej, ewentualnie przed obu czynnikami. Często stosowany jako jastrych grzejny, to znaczy są w nim ułożone przewody do ogrzewania pomieszczenia.
Zabezpieczanie
Jednak bez względu na rodzaj jastrychu obowiązuje najważniejsza zasada – należy układać go na podłożu suchym, odpowiednio zabezpieczonym przed wilgocią.
W celu zmniejszenia wnikania cieczy oraz podwyższeniu odporności jastrychu na obciążenia dynamiczne stosuje się impregnację. Specjalne żywice wnikają w powierzchnię jastrychu nie zmieniając jednak ani jego struktury, ani nie zamykając porów.
Uszczelnianie polega na powstaniu błony powierzchniowej, która nie jest odporna na ścieranie, dlatego wymaga regularnej konserwacji. Kładzenie grubszej warstwy preparatu to powlekanie, które skutkuje podwyższoną odpornością jastrychu na obciążenia i uszkodzenia mechaniczne, gdyż cała jego powierzchnia zostaje zakryta. Warstwa powyżej 0,5mm składa się z żywic lub laminatów.
Wszystkie jastrychy występujące w budynkach mieszkalnych można poddawać wyżej wymienionym technikom zabezpieczającym. Ich stosowanie zwiększa odporność całej posadzki na zawilgocenia, wpływ temperatury, środki chemiczne czy obciążenia mechaniczne.
Zobacz także: podłogi drewniane
